پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال 1439 قمری در غروب پنجشنبه 24 و جمعه 25 خرداد ماه 1397 + نتیجه استهلال

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه شوّال المکرّم 1439 قمری در غروب پنجشنبه 24 و جمعه 25 خرداد ماه 1397

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطلب زیر پیشنهاد می‌شود:
http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهایی، این عوامل را برای نقاط مختلف زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند.

به تصاویر زیر بنگرید:

یک) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوّال 1439 قمری، در غروب چهارشنبه 23 خرداد 1397 شمسی برابر با 13 ژوئن 2018 میلادی، بر اساس معیار «عوده»:

دو) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال 1439 قمری، در غروب پنجشنبه 24 خرداد 1397 شمسی برابر با 14 ژوئن 2018 میلادی، بر اساس معیار «عوده»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «عوده»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی(شبیه صورتی) قرار دارند، هلال با چشم مسلّح دیده می‌شود و ممکن است با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است.(زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ ولی روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است.(زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

سه) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوّال 1439 قمری، در غروب پنجشنبه 24 خرداد 1397 شمسی برابر با 14 ژوئن 2018 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

چهار) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال 1439 قمری، در غروب جمعه 25 خرداد 1397 شمسی برابر با 15 ژوئن 2018 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد(شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال تحت شرایط جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی(شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته‌باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است.(زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ ولی روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است.(زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

نتیجه‌گیری*:

1. با توجّه به پیش‌بینی‌ها و نتایج استهلال در ماه‌های گذشته، آخرین باری که مبنای «اشتراط اتّحاد افق و کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و مبنای «اشتراط اتّحاد افق و لزوم رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح» در روز آغازین ماه قمری با هم اختلافِ نتیجه پیدا کردند، آغاز ماه صفر 1439 قمری بود و پس از آن، 7 ماه است که در روز آغازین نتیجه یکسان داشته‌اند و با توجّه به محاسبات و پیش‌بینی‌ها، در آغاز این ماه شوّال با هم اختلاف نتیجه پیدا می‌کنند و روز عید فطر امسال، اختلافی خواهدبود.

2. نقشه‌های رؤیت‌پذیری و پیش‌بینی‌ها و محاسبات کارشناسان نشان می‌دهد رؤیت هلال ماه شوّال المکرّم 1439 قمری در غروب چهارشنبه 23 خرداد 1397 شمسی برابر با 28 رمضان المبارک 1439 قمری و 13 ژوئن 2018 میلادی، در سراسر کره زمین، با چشم غیر مسلّح و حتّی با چشم مسلّح، ناممکن است.

3. هلال ماه شوّال 1439 قمری در غروب پنجشنبه 24 خرداد 1397 شمسی برابر با 29 ماه رمضان 1439 قمری و 14 ژوئن 2018 میلادی، در سراسر عراق و عربستان و تقریباً در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده خواهدشد؛ ولی با توجّه به پارامترهای هلال، رؤیت آن با چشم مسلّح در نقاطی از شمال شرق کشور، سخت خواهدبود؛

از این‌رو، بنا بر نظر مراجعی که «رؤیت هلال با چشم مسلّح» را کافی می‌دانند و قائل به «اشتراط اتّحاد افق» هستند و «اشتراک در شب» را کافی نمی‌دانند، پیش‌بینی می‌شود:

الف) در مناطق شمال شرقی استان خراسان رضوی(شهرهایی مانند صالح‌آباد، ملک‌آباد، مشهد، فیروزه، حکم‌آباد، نقاب و بالاتر مانند سرخس و چناران و کلات و قوچان و درگز) و تقریباً کلّ استان خراسان شمالی(شهرهایی مانند اسفراین، فاروج، شیروان، آشخانه، بجنورد) و مناطق شمال شرقی استان گلستان(شهرهایی مانند کلاله، داشلی‌برون و بالاتر مانند مراوه‌تپه) و نقاط شمالی و مرزی استان اردبیل(شهرهای بیله‌سوار، جعفرآباد، پارس‌آباد)، رؤیت هلال با چشم مسلّح و تلسکوپ نیز سخت است و چنانچه گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم مسلّح در این مناطق به‌دست نیاید، ماه مبارک رمضان در این مناطق 30 روزه و شنبه 26 خرداد 1397 شمسی روز اوّل ماه شوّال 1439 قمری و عید سعید فطر خواهدبود.

ب) در سایر مناطق استان‌های خراسان رضوی و گلستان و اردبیل(که در بند الف نبودند) و بقیّۀ استان‌ها و شهرهای ایران و در سراسر کشورهای عراق و عربستان، هلال با چشم مسلّح دیده خواهدشد و ماه مبارک رمضان در این مناطق 29 روزه و جمعه 25 خرداد 1397 شمسی روز اوّل ماه شوّال 1439 قمری و عید سعید فطر خواهدبود.

بنابراین، با توجّه به رویّۀ رسانه ملّی، یقیناً جمعه 25 خرداد 1397 شمسی، در سراسر ایران روز عید فطر اعلام خواهدشد؛ اگر چه با توجّه به «شرط اتّحاد افق» و دقّت در نقشه‌های هم‌افقی، صِرف تحقّق رؤیت با چشم مسلّح در مناطق مذکور در بند ب، برای اثبات اوّل ماه در مناطق مذکور در بند الف مفید نیست(حصول اطمینان به تلازم رؤیت، مشکل و محکومِ استصحاب است) و شهادت معتبر به رؤیت، نیاز است.

امّا بنا بر نظر مراجعی که «رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح» را لازم می‌دانند و قائل به «اشتراط اتّحاد افق» هستند و «اشتراک در شب» را کافی نمی‌دانند، در سراسر ایران و عراق و مناطق شمالی و شرقی کشورهای عربستان و عمان، از آنجا که به احتمال زیاد، هلال با چشم غیر مسلّح دیده نخواهدشد، ماه مبارک رمضان 30 روزه و شنبه 26 خرداد 1397 شمسی روز اوّل ماه شوّال 1439 قمری و عید سعید فطر خواهدبود.

گفتنی است در نواری از مناطق جنوبی ایران(نیمه پایینیِ سه استانِ سیستان و بلوچستان و کرمان و خوزستان، و تقریباً سراسر چهار استانِ فارس و کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان و بوشهر) و به‌ویژه مناطقی که در ساحل دریای عمان و خلیج فارس هستند(مانند شهرهای چابهار، کنارک، بندر جاسک، بندر لنگه، گاوبندی، بندر کنگان، بندر دیّر، بندر بوشهر) احتمال کمی هست که اگر شرایط جوّی مناسب و هوا صاف باشد، پس از مکان‌یابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود که اگر گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در این مناطق به‌دست آید، ماه مبارک رمضان در این مناطق 29 روزه و جمعه 25 خرداد 1397 شمسی روز اوّل ماه شوّال 1439 قمری و عید سعید فطر خواهدبود؛ ولی با توجّه به «شرط اتّحاد افق» و دقّت در نقشه‌های هم‌افقی، صِرف تحقّق رؤیت با چشم غیر مسلّح در این نوار جنوبی، برای اثبات اوّل ماه در سایر مناطق ایران مفید نیست.

به این ترتیب، باید منتظر گزارش‌های استهلال بمانیم.

4. هلال ماه شوّال 1439 قمری در غروب جمعه 25 خرداد 1397 شمسی برابر با 15 ژوئن 2018 میلادی، به‌راحتی با چشم غیر مسلّح دیده خواهدشد.

التماس دعا

پی‌نوشت:

*: (1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان مقارنه، زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد توسّط نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. با توجّه به تجارب عملی و نتایج استهلال ماه‌های چند سال گذشته، معیار یالوپ دقیق‌تر است و هنگام نگارش بخش «نتیجه‌گیری»، بیشتر بر آن تکیه می‌شود.

3. هنگام نتیجه‌گیری و پیش‌بینی رؤیت هلال(چه با چشم مسلّح و چه غیر مسلّح) طبق مبنای فقهی مشهور فقهاء(اشتراط اتّحاد افق) عمل می‌شود(یعنی رؤیت هلال در یک نقطه، فقط برای مناطقِ هم‌افق و قریب‌الأفق با آن کافی است؛ نه برای نقاط بعیدالأفق یا همۀ زمین و نه برای نقاطی که با هم، اشتراک در شب دارند)؛ از این‌رو، مراکز اسلامی یا نهادها و افرادی که تابع مبنای غیر مشهور هستند(مبنای حضرات آیات عظام خوئی(ره)، تبریزی(ره)، وحیدخراسانی، صافی‌گلپایگانی، هاشمی‌شاهرودی، نوری‌همدانی و ...)، ممکن است روز دیگری را اوّل ماه اعلام کنند.

4. در ماه‌های غیر اختلافی یا ماه‌هایی که نتیجۀ استهلال با پیش‌بینیِ اعلام‌شده متفاوت نباشد، گزارش استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود. در موارد بروز اختلاف، پس از آغاز ماه، «نتیجۀ گزارش‌های استهلال» به انتهای مطلبِ پیش‌بینی رؤیت‌پذیری، و قیدِ «+ نتیجه استهلال» در عنوانِ مطلب، افزوده می‌شود.)

***************************************************

پس‌نوشت یکم: (افزوده‌شده در تاریخ 24 خردادماه 1397 ساعت 22:58)

نتیجهٔ گزارش‌های استهلال ماه شوّال 1439 قمری

تا لحظۀ نگارش این سطور، هیچ گزارشی که مخالف پیش‌بینی‌های گفته‌شده در بالا باشد، به دست نیامده‌است.

دفتر مقام معظّم رهبری در اطّلاعیّه‌ای بدون اشاره به اینکه رؤیت با چشم مسلّح یا غیر مسلّح صورت گرفته، خبر از احراز رؤیت هلال ماه شوّال المکرّم در غروب پنجشنبه 24 خرداد 1397 برای معظّم‌له داد و فردا جمعه 25 خردادماه 1397 را روز عید سعید فطر اعلام کرد.

گزارش تفصیلی استهلال، هنوز در بخش «گزارش ماهانه استهلال» در سایت ایشان درج نشده و تحقّق رؤیت هلال با چشم مسلّح در مناطق مذکور در بند «الف»(در بالا) روشن نیست.

همچنین «مرکز اسلام اصیل» خبر از ثبوت رؤیت با چشم مسلّح در مناطق مختلفی از ایران داد.

گفتنی است که هنوز، هیچ گزارشی از رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در ایران یا عراق، به دست نیامده‌است.

پس‌نوشت دوم: (افزوده‌شده در تاریخ 24 خردادماه 1397 ساعت 23:16)

طبق پیش‌بینی انجام‌شده، دفتر حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی(مدّ ظلّه العالي) خبر از عدم ثبوت رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح داد و فردا جمعه 25 خرداد 1397 را روز سی‌ام ماه مبارک رمضان و پس‌فردا شنبه 26 خرداد 1397 را روز عید فطر اعلام کرد:

«بسمه تعالی 

با توجه به اینکه رؤیت هلال ماه شوال بعد از غروب امروز پنجشنبه ٢٩ ماه مبارک رمضان با چشم غیر مسلح ثابت نشده است، طبق فتوای آیت الله سیستانی مد ظله فردا جمعه آخرین روز ماه رمضان وپس فردا شنبه روز عید سعید فطر اعلام می گردد. امید است طاعات همگان مقبول واین عید فرخنده برای کلیه مؤمنین مبارک باشد. 

دفتر آیت الله سیستانی مد ظله»

«بسم الله الرحمن الرحيم

يعلن مكتب سماحة السيد السيستاني دام ظله في النجف الأشرف للمؤمنين الكرام بأنه قد تمّ التحرّي عن هلال شهر شوال المكرم بعد غروب الشمس من هذا اليوم الخميس 29 رمضان المبارك، وبالرغم من كثرة عدد المستهلّين فانه لم تثبت على الوجه الشرعي رؤية الهلال بالعين المجردة في العراق والمناطق المجاورة له في هذه الليلة، وإن كان المتوقع أن يرى في الليلة القادمة مرتفعاً وواضحاً جداً إلا انه لا دلالة في ذلك على كونه لليلتين. 

وحيث أن فتوى سماحة السيد دام ظله هي أن اول الشهر في كل منطقة يتبع امكانية رؤية الهلال فيها بالعين المجردة ولا ينفع في ذلك التمكن من رؤيته في مناطق أخرى فان يوم غدٍ الجمعة يكون مكمّلاً لعدة شهر رمضان المبارك وسيكون السبت هو يوم عيد الفطر السعيد.

نسأل الله تعالى أن يتقبل من الجميع صالح أعمالهم ويبارك لهم في عيدهم ويعيد هذه المناسبة العطرة على جميع المسلمين بالخير واليمن والبركات، إنه سميع مجيب. 

مكتب السيد السيستاني دام ظله 

النجف الأشرف»

پس‌نوشت سوم: (افزوده‌شده در تاریخ 25 خردادماه 1397 ساعت 00:52)

دفتر حضرت آیت‌الله العظمی صافی‌گلپایگانی(مدّ ظلّه العالي) و دفتر حضرت آیت‌الله العظمی وحیدخراسانی(مدّ ظلّه العالي) در اطّلاعیّه‌های جداگانه‌ای خبر از ثبوت رؤیت هلال ماه شوّال در نزد معظّم‌لهما دادند و جمعه 25 خرداد 1397 را روز عید فطر اعلام کردند.

گفتنی است که هر دو بزرگوار قائل به «لزوم رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح» هستند؛ ولی «اتّحاد افق» را شرط نمی‌دانند؛ توضیح آنکه:

حضرت آیت‌الله العظمی خوئی(ره) و برخی از مراجع بزرگوار(مانند حضرات آیات عظام تبریزی(ره)، هاشمی‌شاهرودی، نوری‌همدانی و ...) قائل‌اند که اگر در مکانی هلال دیده شود، برای سایر کشورها و شهرهایی که در بخشی از شب، با آن مکانِ رؤیت هلال، اشتراک در شب دارند، کفایت می‌کند(چه در شرق آن مکان باشند و چه در غرب آن؛ البتّه حضرت آیت‌الله العظمی وحیدخراسانی قید زده‌اند که دو نقطه در بیشترِ شب مثلاً در 6 ساعت از 10 ساعتِ شب، با هم اشتراک داشته‌باشند)؛ حتّی حضرت آیت‌الله العظمی لطف‌الله صافی‌گلپایگانی(مدّ ظلّه) بدون ذکر قید اشتراک در شب، فتوا داده‌اند: «بعید نیست کفایت رؤیت ماه در هر محلّی برای سایر نقاط»؛

و از آنجا که رؤیت هلال ماه شوّال با چشم غیر مسلّح در غروب پنجشنبه 24 خرداد 1397 در قارّه‌های آفریقا و آمریکا حتمی بود(و قاعدتاً گزارش‌های موثّق رؤیت هم به این بزرگواران رسیده)، طبق فتوای آنان، جمعه 25 خرداد 1397 روز عید فطر خواهدبود.

همچنین دفتر حضرت آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی(مدّ ظلّه العالي) در اطّلاعیّه‌ای اعلام کرد:

«با توجه به گزارش رویت هلال ماه شوال در غروب پنج شنبه 24 خرداد 1397، روز جمعه 25 خرداد مصادف با اول شوال و عید فطر  خواهد بود.»

گفتنی است که ایشان قائل به «لزوم رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح» هستند و «اتّحاد افق» را هم شرط می‌دانند؛ لذا از آنجا که هنوز، گزارشی از رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در مناطق هم‌افق با ایران به‌دست نیامده، مستند این اطّلاعیّه روشن نیست.

پس‌نوشت چهارم: (افزوده‌شده در تاریخ 25 خردادماه 1397 ساعت 01:50)

گزارش استهلال ماه شوّال 1439 قمری در بخش «گزارش ماهانه استهلال» در سایت مقام معظّم رهبری منتشر شد؛ بخشی از این گزارش:

«ج ـ گزارش‌های رسیده

در همین راستا ستادهای استهلال و گروه‌های رصدی در سراسر کشور به همراه تجهیزات رصدی در غروب روز پنجشنبه اقدام به استهلال نمودند که نتیجه آن به قرار ذیل است:

(۱) مناطقی که  هوا صاف بود و هلال با چشم غیر مسلح رؤیت شـد:

استان خوزستان: یک گروه ۴ نفره در گنبد یادمان شهدای شلمچه (جاده بندر خرمشهر) ابتدا هلال را با تلسکوپ رویت کردند. بعد از دقایقی یک نفر از ایشان موفق می شود هلال را با چشم عادی نیز رویت کند.

(۲) مناطقی که هوا صاف بود و هلال با چشم مسلح رؤیت شـد:

استان خراسان شمالی:ارتفاعات جنوب شرق بجنورد

استان اصفهان: گردنه خروس گلو، بوستان شهدای گمنام درچه، شهرضا

استان مرکزی: اراک، هندودر، محلات

استان فارس: ارتفاعات بابا کوهی شیراز دو گروه، سی سخت، لامرد، بوانات

استان چهارمحال بختیاری: تپه نورالشهدا بروجن

استان لرستان:  بام لرستان در خرم آباد

استان گلستان: ارتفاعات درازنو                                      

استان تهران: برج میلاد

استان قم: ارتفاعات فردو

استان سمنان: دامغان»

گفتنی است:

1. با توجّه به رؤیت هلال در «ارتفاعات جنوب شرق بجنورد» با چشم مسلّح، تقریباً می‌توان رؤیت هلال با چشم مسلّح در مناطق مذکور در بند «الف»(در بخش پیش‌بینی) را پذیرفت؛ مگر مناطق بالاتر و شرقی‌تر از نقطۀ رؤیت، مانند مناطق منتهی‌الیه مرز شمال شرقی کشور(شهرهایی مانند سرخس، بازتپه، خانگیران، کلات نادری، درگز، باجگیران، جعفرآباد، حصارچه) که طبق مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح و شرط اتّحاد افق» اگر کسی در این مناطق، اطمینان به تلازم رؤیت حاصل نکند، باید بقای ماه رمضان را استصحاب کند.

2. تنها گزارش از رؤیت با چشم غیر مسلّح، این بود:

«استان خوزستان: یک گروه ۴ نفره در گنبد یادمان شهدای شلمچه (جاده بندر خرمشهر) ابتدا هلال را با تلسکوپ رویت کردند. بعد از دقایقی یک نفر از ایشان موفق می شود هلال را با چشم عادی نیز رویت کند.»

اوّلاً، اینکه یک نفر از چهار نفر توانست با چشم عادی ببیند و سه نفر دیگر نتوانستند با چشم عادی ببینند، در حکمِ معارض خواهدبود و چنین شهادتی از نظر حضرت آقای سیستانی(مدّ ظلّه العالي) نمی‌تواند اوّل ماه را اثبات کند.

ثانیاً، اگر هر چهار نفر هم با چشم عادی هلال را دیده‌بودند، با توجّه به آنچه در اواخر مطلب پیش‌بینی گفته‌بودم، طبق مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح و شرط اتّحاد افق»، دقّت در نقشه‌های هم‌افقی روشن می‌سازد که تحقّق رؤیت با چشم غیر مسلّح در نوار جنوبی کشور(مناطقی که در ساحل دریای عمان و خلیج فارس هستند) برای اثبات اوّل ماه در سایر مناطق ایران(نوار مرکزی و بالایی کشور) مفید نیست.