خسوف یا ماه‌گرفتگی جزئی چهارشنبه 28 شهریور 1403 شمسی

ماه‌گرفتگی (خسوف) جزئی چهارشنبه 28 شهریور 1403 شمسی

در چهارچوب سنّت‌های تکوینیِ جاری به قدرتِ الهی، چهارشنبه 28 شهریور 1403 شمسی ان‌شاءالله، ماه‌گرفتگی (خسوف) جزئی در کشورهای عراق و عربستان و بخشی از کشور ایران، رخ می‌دهد و «نماز آیات واجب می‌شود.»
با چشم‌پوشی از ثانیه‌ها و گِرد کردنِ آنها به دقیقه، ماه در ساعت 5:43 چهارشنبه 28 شهریور 1403 به وقت رسمی ایران، وارد بخش تمام‌سایۀ زمین می‌شود و گرفتگی جزئی آغاز می‌شود. این گرفتگی جزئی در نیمۀ شرقی ایران، با چشم غیر مسلّح دیده نمی‌شود و در نیمۀ غربی ایران و سراسر عراق برای دقایقی دیده می‌شود؛ امّا پیش از رسیدن به اوج گرفتگی جزئی، با طلوع خورشید در هر شهر، ماه غروب می‌کند و دیگر دیده نمی‌شود و فرصت رؤیت ادامۀ ماه‌گرفتگی جزئی و باز شدن آن، نصیب کشورهای قارّه‌های اروپا و آفریقا و آمریکا خواهد شد که در شب قرار دارند.
از بیانِ ورود ماه به بخش نیم‌سایۀ زمین و گرفتگی نیم‌سایه‌ای صرف‌نظر شد.
هم‌وطنان عزیز ایرانی به نقشۀ زیر بنگرند (با کلیک روی نقشه، تصویر با کیفیّت بالاتر نمایش داده می‌شود):

کسانی که محلّ سکونتشان در سمت راست «خطّ مورّب بنفش‌رنگ» است، در منطقۀ ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای هستند و بدون چشم مسلّح، ماه‌گرفتگی جزئی را نخواهند دید؛ امّا کسانی که محلّ سکونتشان در سمت چپ «خطّ مورّب بنفش‌رنگ» است، از ساعت 5:43 (به وقت رسمی ایران) تا لحظۀ «غروب ماه» می‌توانند ماه‌گرفتگی جزئی را با چشم عادی ببینند؛ یعنی از ساعت 5:43 تا تقریباً لحظۀ «طلوع خورشید» (که نماز صبح، قضاء می‌شود)، فرصت دارند نماز آیات را اداء کنند.

محاسبات علمی و زمان اعلام‌شده، با دقّتِ «دقیقه» مفیدِ اطمینان است؛ ولی بهتر است برای اداء نماز آیات نسبت به دقایقی از آغاز ماه‌گرفتگی تا طلوع آفتاب، رعایت احتیاط ترک نشود.

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع الاول 1446 قمری در ایران

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع الأوّل 1446 قمری در ایران

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع‌الاوّل 1446 قمری، در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع الأوّل 1446 قمری، در غروب چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع‌الأوّل 1446 قمری، در غروب پنجشنبه 15 شهریور 1403 شمسی برابر با 5 سپتامبر 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 1:55 UTC یا 5:25 IRST سه‌شنبه 3 سپتامبر 2024 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 18 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 22 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است مبنای مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی، دوزدوزانی تبریزی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی (و 30 صفر 1446 قمری در ایران) برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم عادی دیده می‌شود و پنجشنبه 15 شهریور 1403 شمسی برابر با 5 سپتامبر 2024 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1446 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک (مرکز اقیانوس آرام) هلال با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز و شرق اقیانوس آرام) نیز، رؤیت هلال با چشم عادی ممکن است؛ امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بیشترِ شب، اشتراک ندارد.
2- در غروب چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم عادی دیده می‌شود و پنجشنبه 15 شهریور 1403 شمسی برابر با 5 سپتامبر 2024 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- امّا در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک (مرکز اقیانوس آرام) هلال با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز و شرق اقیانوس آرام) نیز، رؤیت هلال با چشم عادی ممکن است؛ و از آنجا که در محدوده‌های سبز و نارنجی‌رنگ، مطمئنّاً هلال با چشم عادی دیده می‌شود و ایران نیز، در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک است، چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک (مرکز اقیانوس آرام) به‌راحتی محقّق می‌شود؛ از این‌رو، برای ایران و همۀ نقاط زمین، چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1446 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی (و 30 صفر 1446 قمری در ایران) برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح و عادی دیده می‌شود و پنجشنبه 15 شهریور 1403 شمسی برابر با 5 سپتامبر 2024 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- امّا در غروب سه‌شنبه 13 شهریور 1403 شمسی برابر با 3 سپتامبر 2024 میلادی، رؤیت هلال با چشم مسلّح در محدوده‌های آبی و صورتی و نارنجی و سبزرنگ نقشۀ یک (بیشترِ اقیانوس آرام، سراسر آمریکای مرکزی، بیشترِ آمریکای جنوبی، و بخش‌هایی از آمریکای شمالی) محقّق می‌شود؛ و از آنجا که در آن محدوده‌ها، مطمئنّاً هلال با چشم مسلّح دیده می‌شود و ایران نیز، در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک است، چهارشنبه 14 شهریور 1403 شمسی برابر با 4 سپتامبر 2024 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1446 قمری خواهد بود.

***

 

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1446 قمری در ایران

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1446 قمری در ایران

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1446 قمری، در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1446 قمری، در غروب دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1446 قمری، در غروب سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 11:13 UTC یا 14:43 IRST یکشنبه 4 آگوست 2024 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 16 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 20 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است مبنای مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی، دوزدوزانی تبریزی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی (و 29 محرّم 1446 قمری در ایران) برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در سراسر ایران وجود دارد و در اوضاع جوّی مناسب، هلال دیده می‌شود و سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدودۀ صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز اقیانوس آرام) احتمال اندکی برای رؤیت هلال با چشم عادی هست، امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بیشترِ شب، اشتراک ندارد.
2- در غروب دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در سراسر ایران وجود دارد و در اوضاع جوّی مناسب، هلال دیده می‌شود و سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدودۀ صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز اقیانوس آرام) احتمال اندکی برای رؤیت هلال با چشم عادی هست، امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بخشی از شب نیز، اشتراک ندارد.
2- در غروب دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در سراسر ایران وجود دارد و در اوضاع جوّی مناسب، هلال دیده می‌شود و سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، در محدودۀ صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز اقیانوس آرام) احتمال اندکی برای رؤیت هلال با چشم عادی هست که در صورتِ اثبات رؤیت، برای ایران و همۀ نقاط زمین، دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود؛ وگرنه، سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی (و 30 محرّم 1446 قمری در ایران) برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده می‌شود و سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب یکشنبه 14 مرداد 1403 شمسی برابر با 4 آگوست 2024 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدوده‌های آبی و صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز و شرق اقیانوس آرام) رؤیت هلال با چشم مسلّح محقّق می‌شود، امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بخشی از شب نیز، اشتراک ندارد.
2- در غروب دوشنبه 15 مرداد 1403 شمسی برابر با 5 آگوست 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده می‌شود و سه‌شنبه 16 مرداد 1403 شمسی برابر با 6 آگوست 2024 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1446 قمری خواهد بود.

***

یادآور می‌شود که آغاز ماه صفر، بیش از تأثیری که در تعیین روز اربعین حسینی دارد، در پایان‌بخشی به «ماه‌های حرام و بحث تغلیظ و افزایش دیه» نقشی تعیین‌کننده دارد.

***

 

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه محرم 1446 قمری در ایران

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم الحرام 1446 قمری در ایران

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم 1446 قمری، در غروب جمعه 15 تیر 1403 شمسی برابر با 5 جولای 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم 1446 قمری، در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم 1446 قمری، در غروب یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 22:57 UTC جمعه 5 جولای 2024 میلادی یا 2:27 IRST شنبه 6 جولای 2024 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 13.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 18 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است مبنای مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی، دوزدوزانی تبریزی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 15 تیر 1403 شمسی برابر با 5 جولای 2024 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی (و 29 ذی‌حجّۀ 1445 قمری در ایران) برابر با 6 جولای 2024 میلادی، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در سراسر ایران، دشوار است و در صورتِ صاف بودن هوا و نبودن گرد و غبار، احتمال اندکی می‌رود پس از مکان‌یابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
3- در نتیجه، استهلال، تعیین‌کننده است: اگر گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم عادی در کشور به دست آید، تنها در منطقۀ رؤیت هلال و مناطق هم‌افق با آن و جنوبی‌تر از آن، یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود [زیرا با توجّه به «شرط اتّحاد افق» و دقّت در نقشه‌های هم‌افقی، صِرف تحقّق رؤیت با چشم عادی در مناطق جنوبی یا میانی ایران، برای اثبات اوّل ماه در مناطقِ شمالی‌تر از آن، مفید نیست]؛ و اگر هیچ گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در کشور به دست نیاید، در سراسر ایران، دوشنبه 18 تیر 1403 شمسی برابر با 8 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود (بنا بر تجربه، احتمال اخیر، قوی‌تر است).

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 15 تیر 1403 شمسی برابر با 5 جولای 2024 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در سراسر ایران، دشوار است و در صورتِ صاف بودن هوا و نبودن گرد و غبار، احتمال اندکی می‌رود پس از مکان‌یابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
3- البتّه، در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، در محدوده‌های سبز و نارنجی‌رنگ نقشۀ دو (از جمله، غرب قارّۀ آفریقا) هلال با چشم عادی دیده می‌شود و ایران نیز، در بیشترِ شب با آنجا مشترک است؛ در نتیجه، در سراسر ایران، یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 15 تیر 1403 شمسی برابر با 5 جولای 2024 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در سراسر ایران، دشوار است و در صورتِ صاف بودن هوا و نبودن گرد و غبار، احتمال اندکی می‌رود پس از مکان‌یابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
3- البتّه، در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، در محدوده‌های سبز و نارنجی‌رنگ نقشۀ دو (از جمله، غرب قارّۀ آفریقا) هلال با چشم عادی دیده می‌شود و ایران نیز، در بخشی از شب با آنجا مشترک است؛ در نتیجه، در سراسر ایران، یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ دو (بیشترِ اقیانوس آرام، سراسر آمریکای مرکزی، بیشترِ آمریکای شمالی، و بخشی از آمریکای جنوبی و اقیانوس اطلس) به‌راحتی محقّق می‌شود؛ از این‌رو، برای ایران و همۀ نقاط زمین، یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب جمعه 15 تیر 1403 شمسی برابر با 5 جولای 2024 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی (و 29 ذی‌حجّۀ 1445 قمری در ایران) برابر با 6 جولای 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران به‌راحتی با چشم مسلّح دیده می‌شود و یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب جمعه 15 تیر 1403 شمسی برابر با 5 جولای 2024 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب شنبه 16 تیر 1403 شمسی برابر با 6 جولای 2024 میلادی، هلال در سراسر ایران به‌راحتی با چشم مسلّح دیده می‌شود و یکشنبه 17 تیر 1403 شمسی برابر با 7 جولای 2024 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1446 قمری خواهد بود.

***

 

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.