پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه رمضان المبارک 1444 قمری در ایران
برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)
نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1444 قمری، در غروب سه‌شنبه 1 فروردین 1402 شمسی برابر با 21 مارس 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1444 قمری، در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی برابر با 22 مارس 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1444 قمری، در غروب پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)
نتیجه‌گیری*:
مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 17:23 UTC سه‌شنبه 21 مارس 2023 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 14.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 17.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.
با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:
مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 1 فروردین 1402 شمسی برابر با 21 مارس 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی (و 29 شعبان 1444 قمری در ایران) برابر با 22 مارس 2023 میلادی، هلال در سراسر استان‌های بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و ایلام، و بخش اعظمِ استان‌های کرمانشاه، لرستان، چهار محالّ و بختیاری و فارس، و نیمۀ غربی استان هرمزگان، با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و در بقیّۀ استان‌ها و شهرهای ایران نیز، امکان رؤیت هلال با چشم عادی وجود دارد، به‌گونه‌ای که اگر ابر و آلودگی هوا نباشد، هلال مطمئنّاً با چشم عادی دیده می‌شود؛ از این‌رو، پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، روز اوّل ماه مبارک رمضان 1444 قمری خواهد بود.
***
مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 1 فروردین 1402 شمسی برابر با 21 مارس 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی برابر با 22 مارس 2023 میلادی، هلال در سراسر استان‌های بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و ایلام، و بخش اعظمِ استان‌های کرمانشاه، لرستان، چهار محالّ و بختیاری و فارس، و نیمۀ غربی استان هرمزگان، با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و بقیّۀ استان‌ها و شهرهای ایران نیز، با مناطق پیش‌گفته، در بیشترِ شب، اشتراک دارند؛ از این‌رو، پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، روز اوّل ماه مبارک رمضان 1444 قمری خواهد بود.
***
مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 1 فروردین 1402 شمسی برابر با 21 مارس 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی برابر با 22 مارس 2023 میلادی، هلال در سراسر استان‌های بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و ایلام، و بخش اعظمِ استان‌های کرمانشاه، لرستان، چهار محالّ و بختیاری و فارس، و نیمۀ غربی استان هرمزگان، با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و بقیّۀ استان‌ها و شهرهای ایران نیز، با مناطق پیش‌گفته، در بخشی از شب، اشتراک دارند؛ از این‌رو، پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، روز اوّل ماه مبارک رمضان 1444 قمری خواهد بود.
***
مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی برابر با 22 مارس 2023 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ دو (بیشتر اقیانوس آرام، سراسر آمریکای شمالی و مرکزی، بیشتر آمریکای جنوبی و اقیانوس اطلس، بیشتر آفریقا و اروپا، و بخشی از غرب آسیا) به‌راحتی محقّق می‌شود؛ از این‌رو، برای ایران و همۀ نقاط زمین، پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، روز اوّل ماه مبارک رمضان 1444 قمری خواهد بود.
***
مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)
1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب سه‌شنبه 1 فروردین 1402 شمسی برابر با 21 مارس 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی (و 29 شعبان 1444 قمری در ایران) برابر با 22 مارس 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران به‌راحتی با چشم مسلّح دیده می‌شود و پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، روز اوّل ماه مبارک رمضان 1444 قمری خواهد بود.
***
مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)
1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب سه‌شنبه 1 فروردین 1402 شمسی برابر با 21 مارس 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ناممکن است.
2- در غروب چهارشنبه 2 فروردین 1402 شمسی (و 29 شعبان 1444 قمری در ایران) برابر با 22 مارس 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران به‌راحتی با چشم مسلّح دیده می‌شود و پنجشنبه 3 فروردین 1402 شمسی برابر با 23 مارس 2023 میلادی، روز اوّل ماه مبارک رمضان 1444 قمری خواهد بود.
***
ضمن آرزوی ماه رمضانی سرشار از معنویّت و عبادت، پیشاپیش گوشزد می‌شود ماه مبارک رمضان طبق «مبناهای یکم و پنجم»، سی روزه است و روز عید فطر طبق این دو مبنا، بدون اختلاف، شنبه 2 اردیبهشت 1402 خواهد بود که مطلب آن با جزئیّات و طبق همۀ مبانی، به‌موقع بارگذاری خواهد شد، ان‌شاءالله!
برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:
http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq
http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq
پی‌نوشت:
*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.
2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.