پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه جمادی الاولی 1441 قمری در ایران و جهان

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه جمادی الاولی 1441 قمری در ایران و جهان

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی بوده و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیستند.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه جمادی الاولی 1441 قمری، در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه جمادی‌الاولی 1441 قمری، در غروب جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه جمادی الأُولی 1441 قمری، در غروب شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال تحت شرایط جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته‌باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ ولی روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 5:13 UTC پنجشنبه 26 دسامبر 2019 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 17 ساعت برای امکان رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 20 ساعت برای امکان رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

رؤیت‌پذیری هلال (برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی) بنا بر مبانی مختلف فقهی چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است نام مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید. در پایان مبناهایی که چند بند دارند، برای راهنمایی بیشتر، ذکر شده که ایران، جزء مناطق کدام بند است.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، بهجت(ره)، سیستانی، شبیری‌زنجانی، مکارم‌شیرازی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک یعنی بخشی از غرب اقیانوس آرام [بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین (مانند جزایر جارویس و فینیکس) و مناطق دریایی میان آنها] به‌راحتی محقّق می‌شود و در همان محدوده، جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
2- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی بخش‌هایی از غرب و مرکز اقیانوس آرام [جزایر کوک، پلی‌نزی فرانسه (مانند جزایر سوسایتی و تاهیتی و مارکیز)، پیت‌کرن، آب‌سنگ جانستون، جزایر هاوایی و مناطق دریایی میان آنها] ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، در آن محدوده نیز جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
3- غیر از مناطق بندهای 1 و 2، برای عمدۀ مناطق زمین (قارّه‌های آمریکا و آفریقا و اروپا و آسیا و اقیانوسیّه غیر از مناطقی که در بند 4 گفته می‌شود)، در غروب جمعه 6 دی 1398 شمسی (و 30 ربیع الثانی 1441 قمری در ایران و عراق) برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، هلال با چشم عادی دیده خواهدشد و شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
4- مناطقی که در محدوده‌های صورتی و آبی و بی‌رنگ نقشۀ دو هستند؛ یعنی اندکی از جنوب نیوزیلند و پایین‌تر از آن، شمال‌شرقی و شمال آسیا [شبه‌جزیرۀ کامچاتکا و بالاتر، دریای اختسک، ساخالین، بخشی از شمال‌شرقی کشورهای ژاپن و چین، شمال کشورهای مغولستان و قزّاقستان، و بیشترِ کشور روسیه (به‌جز مناطق جنوبی‌تر از خطّ واصل شهر سامارا به مسکو)]، و شمال اروپا (کشورهای لتونی و استونی، جنوب کشورهای سوئد و نروژ) در غروب شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، هلال را با چشم عادی خواهنددید و برای آنان یکشنبه 8 دی 1398 شمسی برابر با 29 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
(کشور ایران ، جزء مناطق بند 3 است.)

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحیدخراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک یعنی بخشی از غرب اقیانوس آرام [بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین (مانند جزایر جارویس و فینیکس) و مناطق دریایی میان آنها] به‌راحتی محقّق می‌شود و در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی بخش‌هایی از غرب و مرکز اقیانوس آرام [جزایر کوک، پلی‌نزی فرانسه (مانند جزایر سوسایتی و تاهیتی و مارکیز)، پیت‌کرن، آب‌سنگ جانستون، جزایر هاوایی و مناطق دریایی میان آنها] نیز، رؤیت هلال با چشم عادی ممکن است و از آنجا که هلال در نقاط غیر مرزی، مطمئنّاً با چشم عادی دیده خواهدشد، برای سراسر قارّۀ آمریکا که در بیشترِ شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک است، جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
2- برای سایر مناطق زمین (غیر از مناطق بند 1)، شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند 2 است.)

***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خوئی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی‌گلپایگانی، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک یعنی بخشی از غرب اقیانوس آرام [بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین (مانند جزایر جارویس و فینیکس) و مناطق دریایی میان آنها] به‌راحتی محقّق می‌شود و در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک یعنی بخش‌هایی از غرب و مرکز اقیانوس آرام [جزایر کوک، پلی‌نزی فرانسه (مانند جزایر سوسایتی و تاهیتی و مارکیز)، پیت‌کرن، آب‌سنگ جانستون، جزایر هاوایی و مناطق دریایی میان آنها] نیز، رؤیت هلال با چشم عادی ممکن است و از آنجا که هلال در نقاط غیر مرزی، مطمئنّاً با چشم عادی دیده خواهدشد، برای سراسر قارّه‌های آمریکا و آفریقا و اروپا، و غرب و شمال قارّۀ آسیا [غرب هند، سراسر کشورهای پاکستان، افغانستان، ایران، تاجیکستان، قرقیزستان، قزّاقستان، شمال‌غربی کشورهای چین و مغولستان، بیشترِ روسیه (مناطق غربی‌تر از دریاچۀ بایکال) و همۀ کشورها و مناطق غربی‌تر از آنها] که در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک‌اند، جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
2- برای سایر مناطق زمین (غیر از مناطق بند 1)، شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند 1 است.)

***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک یعنی بخشی از غرب اقیانوس آرام [بخشی از جزایر کوک، بخشی از جزایر لاین (مانند جزایر جارویس و فینیکس) و مناطق دریایی میان آنها] به‌راحتی محقّق می‌شود؛ از این‌رو، برای همۀ نقاط زمین، جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در بیشترِ اقیانوس آرام و سراسر آمریکای مرکزی و اندکی از آمریکای جنوبی [سراسر کشورهای پرو، اکوادور، کلمبیا، ونزوئلا، گویان، اندکی از شمال شیلی، بیشترِ بولیوی (به‌جز شرق و جنوب‌شرقی آن)، غرب برزیل (غربی‌تر از جنگل ملّی ساراکی-تاکرا)] و بخشی از آمریکای شمالی (سراسر کشورهای جامائیکا و مکزیک) ممکن است که چنانچه هلال رؤیت شود، تنها در همان محدوده‌ها جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
2- غیر از مناطق بند 1، در عمدۀ مناطق زمین (بقیّۀ قارّۀ آمریکا و سراسر قارّه‌های آفریقا و اروپا و آسیا و اقیانوسیّه غیر از مناطقی که در بند 3 گفته می‌شود)، در غروب جمعه 6 دی 1398 شمسی (و 30 ربیع الثانی 1441 قمری در ایران و عراق) برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، هلال با چشم مسلّح دیده خواهدشد و شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
3- مناطقی که در محدودۀ بی‌رنگ نقشۀ دو هستند؛ یعنی منتهاالیه شمال‌شرقی آسیا (شبه‌جزیرۀ کامچاتکا و بالاتر در کشور روسیه، و شمال‌شرقی‌تر از خطّ واصل شهر کراسنویارسک به دریاچۀ بایکال به ساخالین و دریای اختسک) در غروب شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، هلال را با چشم مسلّح و غیر مسلّح خواهنددید و برای آنان یکشنبه 8 دی 1398 شمسی برابر با 29 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند 2 است.)

***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل‌لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری‌همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی برابر با 26 دسامبر 2019 میلادی، در بیشترِ اقیانوس آرام و سراسر آمریکای مرکزی و اندکی از آمریکای جنوبی [سراسر کشورهای پرو، اکوادور، کلمبیا، ونزوئلا، گویان، اندکی از شمال شیلی، بیشترِ بولیوی (به‌جز شرق و جنوب‌شرقی آن)، غرب برزیل (غربی‌تر از جنگل ملّی ساراکی-تاکرا)] و بخشی از آمریکای شمالی (سراسر کشورهای جامائیکا و مکزیک) ممکن است و از آنجا که در مناطق غیر مرزی قطعاً هلال با چشم مسلّح رؤیت خواهدشد، برای سراسر قارّه‌های آمریکا و آفریقا و اروپا و آسیا که در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک‌اند، جمعه 6 دی 1398 شمسی برابر با 27 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
2- برای سایر مناطق زمین (غیر از مناطق بند 1)، یعنی برای سراسر قارّۀ اقیانوسیّه و بخش منتهاالیه شرقی اندونزی، شنبه 7 دی 1398 شمسی برابر با 28 دسامبر 2019 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الاولی 1441 قمری خواهدبود.
(کشور ایران، جزء مناطق بند 1 است.)
 

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: (1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد توسّط نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. گزارش استهلال در کشور ایران در ماه‌های غیر اختلافی یا ماه‌هایی که نتیجۀ استهلال با پیش‌بینیِ اعلام‌شده متفاوت نباشد، در وبلاگ درج نمی‌شود. در موارد بروز اختلاف، پس از آغاز ماه، «نتیجۀ گزارش‌های استهلال» به انتهای مطلبِ پیش‌بینی رؤیت‌پذیری، و قیدِ «+ نتیجه استهلال» در عنوانِ مطلب، افزوده می‌شود.)

کسوف یا خورشیدگرفتگی جزئی پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی در ایران

خورشیدگرفتگی (کسوف) جزئی پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی

 

در چهارچوب سنّت‌های تکوینیِ جاری به قدرتِ الهی، إن‌شاءالله، پنجشنبه 5 دی 1398 شمسی، در بخش‌هایی از قارّۀ آسیا، خورشیدگرفتگی (کسوف) حلقوی رخ می‌دهد که در ایران و عراق و کشورهای اطراف، به‌صورت خورشیدگرفتگی جزئی قابل رؤیت است و «نماز آیات واجب می‌شود».

در ایران، گرفتگی هنگامی آغاز می‌شود که خورشید زیر افق است؛ از این‌رو، هنگام طلوع خورشید در هر یک از مناطق ایران، خورشید گرفتگی دارد و تا دقایقی پس از طلوع نیز، گرفتگی بیشتر می‌شود تا به اوج گرفتگی برسد. البتّه، میزان گرفتگی جزئی خورشید در مناطق گوناگون، متفاوت است؛ چنان‌که در جنوب کشور، بیشتر و در مناطق شمال‌غرب، کمتر است؛ برای نمونه، یکی از مناطق با بیشترین گرفتگی، جزیرۀ کیش است که خورشیدِ گرفته در ساعت 6:40 طلوع می‌کند و بر میزان گرفتگی آن افزوده می‌شود تا در ساعت 7:08 به اوج گرفتگی جزئی می‌رسد و حدّاکثر 85.2% از سطح خورشید می‌گیرد و از همین لحظه، گرفتگی شروع به کم‌شدن و بازشدن می‌کند و هم‌چنان در گرفتِ جزئی است تا در ساعت 8:23 گرفتِ جزئی پایان می‌یابد و ماه کاملاً از جلوی خورشید کنار می‌رود.

یکی از مناطق با کمترین گرفتگی نیز، شهر مرزی بازرگان است که خورشیدِ گرفته در ساعت 7:50 طلوع می‌کند و بر میزان گرفتگی آن افزوده می‌شود تا در ساعت 7:54 به اوج گرفتگی جزئی می‌رسد و حدّاکثر 22.15% از سطح خورشید می‌گیرد و از همین لحظه، گرفتگی شروع به کم‌شدن و بازشدن می‌کند و هم‌چنان در گرفتِ جزئی است تا در ساعت 8:20 گرفتِ جزئی پایان می‌یابد و ماه کاملاً از جلوی خورشید کنار می‌رود.

همچنین میزان گرفتگی برای دو شهر مذهبی مشهد و قم، چنین است:

در مشهد، خورشیدِ گرفته در ساعت 6:41 طلوع می‌کند و بر میزان گرفتگی آن افزوده می‌شود تا در ساعت 7:17 به اوج گرفتگی جزئی می‌رسد و حدّاکثر 48.66% از سطح خورشید می‌گیرد و از همین لحظه، گرفتگی شروع به کم‌شدن و بازشدن می‌کند و هم‌چنان در گرفتِ جزئی است تا در ساعت 8:29 گرفتِ جزئی پایان می‌یابد و ماه کاملاً از جلوی خورشید کنار می‌رود.

در قم نیز، خورشیدِ گرفته در ساعت 7:11 طلوع می‌کند و بر میزان گرفتگی آن افزوده می‌شود تا در ساعت 7:16 به اوج گرفتگی جزئی می‌رسد و حدّاکثر 63.71% از سطح خورشید می‌گیرد و از همین لحظه، گرفتگی شروع به کم‌شدن و بازشدن می‌کند و هم‌چنان در گرفتِ جزئی است تا در ساعت 8:22 گرفتِ جزئی پایان می‌یابد و ماه کاملاً از جلوی خورشید کنار می‌رود.

به این ترتیب، پایان گرفتگی نیز، در مناطق گوناگون، متفاوت است؛ امّا طبق بررسی‌ها، کمترین زمان آن، ساعت 8:19 (در مناطق غرب و جنوب غرب) و بیشترین زمان آن، ساعت 8:34 (در مناطق جنوب شرقی) است؛ بنابراین، کسانی که زمان دقیق پایان گرفتگی در محلّ سکونت خویش را می‌دانند، از طلوع خورشید تا زمان پایان گرفتگی فرصت دارند نماز آیات را به‌جا آورند و کسانی که زمان دقیق پایان گرفتگی در منطقۀ خویش را نمی‌دانند، بهتر است احتیاط کنند و از طلوع خورشید تا ساعت 8:19 نماز آیات را به‌جا آورند.

محاسبات علمی و زمان‌های به‌دست‌آمده، با دقّتِ «دقیقه» مفیدِ اطمینان است؛ ولی بهتر است برای اداء نماز آیات، نسبت به دقایقی پس از طلوع خورشید و پیش از پایان خورشیدگرفتگی، رعایت احتیاط ترک نشود.

همچنین، با توجّه به اختلاف فتاوای مراجع عظام تقلید دربارهٔ زمان اداء و قضاء نماز آیات (و اینکه برخی از آنان، احتیاط واجب کرده‌اند که تا پیش از بازشدن گرفتگی، نماز آیات اداءً خوانده‌شود و پس از آغاز بازشدن و پیش از پایان گرفتِ جزئی، بدون نیّت اداء و قضاء خوانده‌شود و پس از آن، قضاءً خوانده‌شود)، سفارش می‌شود پس از رجوع به رسالهٔ مرجع تقلید خویش و با توجّه به زمان‌های گرفتگی (که در بالا گفته‌شد)، به وظیفهٔ شرعی خویش عمل کنید.