پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه جمادی الثانیة 1443 قمری در ایران
برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی بوده و برای عرضهای بیشتر از 60 درجه پاسخگو نیستند.)
نقشۀ یک: نقشۀ رؤیتپذیری هلال ماه جمادی الثانیة 1443 قمری، در غروب یکشنبه 12 دی 1400 شمسی برابر با 2 ژانویۀ 2022 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
نقشۀ دو: نقشۀ رؤیتپذیری هلال ماه جمادی الثانیة 1443 قمری، در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
نقشۀ سه: نقشۀ رؤیتپذیری هلال ماه جمادیالثانیة 1443 قمری، در غروب سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده میشود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال تحت شرایط جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده میشود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشتهباشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده میشود.
در مناطقی که بیرنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ میدهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب میکند؛ ولی روشنایی هلال به اندازهای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب میکند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ میدهد.)
نتیجهگیری*:
مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 18:33 UTC یکشنبه 2 ژانویۀ 2022 میلادی رخ میدهد؛ امّا حدود 12.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 15.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.
با پوزش از خوانندگان و بهعلّت کمبود وقت نگارنده، رؤیتپذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیشبینی میشود:
مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امامخمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، بهجت(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب یکشنبه 12 دی 1400 شمسی برابر با 2 ژانویۀ 2022 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی (و 29 جمادی الأُولی 1443 قمری در ایران) برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در نیمۀ شمالی ایران، تقریباً نشدنی و در جنوب ایران (نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان)، بسیار دشوار است و احتمال اندکی میرود در این نوار جنوبی پس از مکانیابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
3- در غروب سهشنبه 14 دی 1400 شمسی (و 30 جمادی الأُولی 1443 قمری در ایران) برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، هلال در سراسر ایران بهراحتی با چشم عادی دیده میشود و چهارشنبه 15 دی 1400 شمسی برابر با 5 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود.
***
مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترکاند» (مبنای فقهی حضرت آیتالله العظمی وحید خراسانی)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب یکشنبه 12 دی 1400 شمسی برابر با 2 ژانویۀ 2022 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در نیمۀ شمالی ایران، تقریباً نشدنی و در جنوب ایران (نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان)، بسیار دشوار است و احتمال اندکی میرود در این نوار جنوبی پس از مکانیابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
3- البتّه، در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ و نارنجیرنگ نقشۀ دو (از جمله، قارّۀ آفریقا و کشور عربستان) هلال با چشم عادی دیده میشود و ایران نیز، در بیشترِ شب با آنجا مشترک است؛ در نتیجه، در سراسر ایران، سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود.
***
مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترکاند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطفالله صافی گلپایگانی، محمّداسحاق فیّاض)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب یکشنبه 12 دی 1400 شمسی برابر با 2 ژانویۀ 2022 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در نیمۀ شمالی ایران، تقریباً نشدنی و در جنوب ایران (نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان)، بسیار دشوار است و احتمال اندکی میرود در این نوار جنوبی پس از مکانیابی و رؤیت با ابزار، هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
3- البتّه، در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ و نارنجیرنگ نقشۀ دو (از جمله، قارّۀ آفریقا و کشور عربستان) هلال با چشم عادی دیده میشود و ایران نیز، در بخشی از شب با آنجا مشترک است؛ در نتیجه، در سراسر ایران، سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود.
***
مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطهای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیتالله العظمی بشیرحسین نجفی)
1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ دو (سراسر اقیانوس آرام و آمریکای جنوبی و مرکزی، بیشترِ آمریکای شمالی و اقیانوس اطلس و قارّۀ آفریقا) بهراحتی محقّق میشود؛ از اینرو، برای ایران و همۀ نقاط زمین، سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود.
***
مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیتالله العظمی خامنهای)
1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب یکشنبه 12 دی 1400 شمسی برابر با 2 ژانویۀ 2022 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی (و 29 جمادی الأُولی 1443 قمری در ایران) برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، رؤیت هلال با چشم مسلّح در یکسومِ جنوبی و یکسومِ میانی ایران، محقّق میشود؛ امّا در شمالغربی و سواحل دریای خزر و شمالشرقی ایران (نیمۀ شمالی استانهای آذربایجان غربی و شرقی، سراسر استان اردبیل، مناطق ساحلی استانهای گیلان و مازندران، شمالشرقی استان سمنان، سراسر استانهای گلستان و خراسان شمالی، و تقریباً سراسر استان خراسان رضوی) رؤیت هلال با چشم مسلّح، بسیار دشوار است.
3- در نتیجه، استهلال، تعیینکننده است: اگر گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم مسلّح در مناطق شمالی (نامبرده در بند پیشین) بهدست آید، در سراسر ایران، سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود؛ و اگر فقط گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم مسلّح در مناطق میانی یا جنوبی کشور بهدست آید، تنها در منطقۀ رؤیت هلال و مناطق همافق با آن و جنوبیتر از آن، سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود [زیرا با توجّه به «شرط اتّحاد افق» و دقّت در نقشههای همافقی، صِرف تحقّق رؤیت با چشم مسلّح در مناطق میانی یا جنوبی ایران، برای اثبات اوّل ماه در مناطقِ شمالیتر از آن، مفید نیست]؛ و در آن مناطق شمالی (نامبرده در بند پیشین)، چهارشنبه 15 دی 1400 شمسی برابر با 5 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود.
***
مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترکاند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)
1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب یکشنبه 12 دی 1400 شمسی برابر با 2 ژانویۀ 2022 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی برابر با 3 ژانویۀ 2022 میلادی، رؤیت هلال با چشم مسلّح در یکسومِ جنوبی و یکسومِ میانی ایران، محقّق میشود؛ امّا در شمالغربی و سواحل دریای خزر و شمالشرقی ایران (نیمۀ شمالی استانهای آذربایجان غربی و شرقی، سراسر استان اردبیل، مناطق ساحلی استانهای گیلان و مازندران، شمالشرقی استان سمنان، سراسر استانهای گلستان و خراسان شمالی، و تقریباً سراسر استان خراسان رضوی) رؤیت هلال با چشم مسلّح، بسیار دشوار است؛ امّا چون این مناطق شمالی، در بخشی از شب با محدودههای رؤیت هلال مشترکاند، در سراسر ایران، سهشنبه 14 دی 1400 شمسی برابر با 4 ژانویۀ 2022 میلادی، روز اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری خواهد بود.
برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد میشود:
http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq
http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq
پینوشت:
*: (1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویهای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمیشود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرمافزار محاسبه شده و کپیپیستِ آنها کاری ندارد.
2. گزارش استهلال در کشور ایران در ماههای غیر اختلافی یا ماههایی که نتیجۀ استهلال با پیشبینیِ اعلامشده متفاوت نباشد، در وبلاگ درج نمیشود. در هنگام بروز اختلاف، پس از آغاز ماه، «نتیجۀ گزارشهای استهلال» به انتهای مطلبِ پیشبینی رؤیتپذیری، و قیدِ «+ نتیجه استهلال» در عنوانِ مطلب، افزوده میشود.)
******************************************************
نتیجهٔ گزارشهای استهلال ماه جمادی الثانیة 1443 قمری در ایران
با توجّه به مطلب بالا دربارۀ «پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه جمادی الثانیة 1443 قمری»، رؤیت هلال ماه جمادی الثانیة در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی با چشم عادی در نیمۀ شمالی ایران، تقریباً نشدنی و در جنوب ایران (نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان)، بسیار دشوار بود؛ پس از تلاش گروههای رصدی متعدّد در سراسر کشور نیز، هیچ گزارش معتبر و موثّقی از رؤیت هلال با چشم عادی بهدست نیامد.
امّا رؤیت هلال ماه جمادی الثانیة در غروب دوشنبه 13 دی 1400 شمسی با چشم مسلّح در یکسومِ جنوبی و یکسومِ میانی ایران، ممکن و در یکسومِ شمالی ایران بسیار دشوار بود؛ پس از تلاش گروههای رصدی متعدّد در سراسر کشور، رؤیت با چشم مسلّح تنها در چند نقطه در استان اصفهان، محقّق شد که گزارش آنها را میتوانید در این بخش از «گزارش ماهانه استهلال» در پایگاه اطّلاعرسانی دفتر مقام معظّم رهبری ببینید.
این رؤیتها با چشم مسلّح در استان اصفهان، برای اعلام اوّل ماه جمادی الثانیة 1443 قمری در سهشنبه 14 دی 1400 شمسی در منطقۀ رؤیت هلال و مناطق همافق با آن و جنوبیتر از آن کافی بود؛ امّا با توجّه به مبنای فقهی پنجم (مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق») و دقّت در نقشههای همافقی، کفایت این رؤیتها برای اثبات اوّل ماه در مناطقِ شمالیتر از منطقۀ رؤیت هلال، محلّ اشکال است.