پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1438 قمری در غروب جمعه 5 و شنبه 6 خرداد ماه 1396 + نتیجه استهلال
پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه رمضان المبارک 1438 قمری در غروب جمعه 5 و شنبه 6 خرداد ماه 1396
برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطلب زیر پیشنهاد می‌شود:
http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq
برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهایی، این عوامل را برای نقاط مختلف زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند.
به تصاویر زیر بنگرید:
یک) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1438 قمری، در غروب پنجشنبه 4 خرداد 1396 شمسی برابر با 25 می 2017 میلادی، بر اساس معیار «عوده»:
دو) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1438 قمری، در غروب جمعه 5 خرداد 1396 شمسی برابر با 26 می 2017 میلادی، بر اساس معیار «عوده»:
توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «عوده»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی(شبیه صورتی) قرار دارند، هلال با چشم مسلّح دیده می‌شود و ممکن است با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است.(زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ ولی روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است.(زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)
سه) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1438 قمری، در غروب جمعه 5 خرداد 1396 شمسی برابر با 26 می 2017 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
چهار) نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه مبارک رمضان 1438 قمری، در غروب شنبه 6 خرداد 1396 شمسی برابر با 27 می 2017 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:
توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:
در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد(شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال تحت شرایط جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی(شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته‌باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است.(زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ ولی روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است.(زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)
نتیجه‌گیری:
1. نقشه‌های رؤیت‌پذیری و پیش‌بینی‌ها و محاسبات کارشناسان نشان می‌دهد رؤیت هلال ماه رمضان المبارک 1438 قمری در غروب پنجشنبه 4 اردیبهشت 1396 شمسی برابر با 28 شعبان 1438 قمری و 25 می 2017 میلادی، نه تنها در ایران، بلکه در سراسر قارّه‌ها، با چشم غیر مسلّح و حتّی با چشم مسلّح، ناممکن است.
2. هلال ماه مبارک رمضان 1438 قمری در غروب جمعه 5 خرداد 1396 شمسی برابر با 29 شعبان 1438 قمری و 26 می 2017 میلادی، در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده خواهدشد؛ ولی با توجّه به روشنایی هلال و اینکه ارتفاع ماه از افق، در لحظه غروب خورشید کم است، در صورتی که شرایط جوّی مناسب و هوا صاف باشد، پس از یافتن هلال با ابزار، رؤیت آن با چشم غیر مسلّح نیز ممکن است؛ هر چند رؤیت آن با چشم غیر مسلّح در نیمه شمالی کشور، سخت و در شمال شرق کشور، بسیار سخت خواهدبود؛
از این‌رو، بنا بر نظر مراجعی که «رؤیت هلال با چشم مسلّح» را کافی می‌دانند، ماه شعبان 29 روزه و شنبه 6 خرداد 1396 شمسی روز اوّل ماه مبارک رمضان 1438 قمری خواهدبود؛
امّا بنا بر نظر مراجعی که «رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح» در مناطق قریب‌الأفق را لازم می‌دانند، پیش‌بینی می‌شود:
الف) در استان‌های خراسان رضوی و خراسان شمالی و گلستان و مناطق بالای استان سمنان(شهرهایی مانند میامی، شاهرود، بسطام) و نیمه بالایی استان اردبیل(شهرهایی مانند اردبیل، نمین، مشکین‌شهر و بالاتر) و مناطق بالایی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی(مانند اهر، ورزقان، خروانق، جلفا، شوط، ماکو، بازرگان)، هلال با چشم غیر مسلّح دیده نخواهدشد و یکشنبه 7 خرداد 1396 شمسی روز اوّل ماه مبارک رمضان 1438 قمری خواهدبود.
ب) در استان‌های خراسان جنوبی و مازندران و گیلان و تهران و البرز و قزوین و زنجان و سایر مناطق استان‌های سمنان و اردبیل و آذربایجان شرقی و غربی(که در بند الف نبودند) و مناطق بالایی استان‌های مرکزی و همدان و کردستان(مانند ساوه، مأمونیه، رزن، بیجار، دیوان‌دره، سقز، بانه)، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح بسیار سخت و به احتمال زیاد، یکشنبه 7 خرداد 1396 شمسی روز اوّل ماه مبارک رمضان 1438 قمری خواهدبود.
ج) در مناطقی که در نوار دوسوم پایینی کشور هستند(مناطقی که در بندهای الف و ب نبودند)، احتمال رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح می‌رود و احتمالاً شنبه 6 خرداد 1396 شمسی روز اوّل ماه مبارک رمضان 1438 قمری خواهدبود.
با این همه، باید منتظر گزارش‌های استهلال بمانیم.
التماس دعا
پس‌نوشت: (افزوده‌شده در تاریخ 6 خردادماه 1396 ساعت 22:36)
نتیجهٔ گزارش‌های استهلال ماه رمضان المبارک 1438 قمری
با توجّه به اختلافی‌بودن رؤیت هلال ماه مبارک رمضان در ایران، از ساعاتی پس از غروب آفتاب، به تدریج گزارش‌های استهلال می‌رسید و بنده نیز در قالب چهار بخش، نتیجه را در کانالم در تلگرام منتشر کردم. اکنون در اینجا، آن چهار بخش را با اندکی ویرایش و تکمیل می‌آورم:
بخش یکم(ساعت 23:04 شب جمعه):
چنان‌که چند روز پیش در مطلبِ پیش‌بینی رؤیت هلال اعلام شد، هلال ماه رمضان المبارک ۱۴۳۸ قمری در غروب جمعه ۵ خردادماه ۱۳۹۶ شمسی در سراسر ایران با چشم مسلّح قابل رؤیت بود؛
گزارش‌های رسیده حاکی است که هلال با چشم مسلّح دیده شده و طبق مبنای مراجعی که رؤیت با چشم مسلّح را کافی می‌دانند، فردا شنبه ۶ خرداد ۱۳۹۶ شمسی، اوّل ماه مبارک رمضان است؛
با توجّه به مبنای مقام معظّم رهبری در کفایت رؤیت با چشم مسلّح، ظاهراً اطّلاعیّهٔ منتشرشده در صدا و سیما نیز، ناظر به همین امر است و دربارهٔ رؤیت با چشم عادی چیزی نمی‌گوید.
هنوز گزارش معتبری مبنی بر رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح دریافت نشده و صفحهٔ عربی سایت حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی(مدّ ظلّه العالی)، اطّلاعیّه زیر را منتشر کرده‌است:
«بسم الله الرحمن الرحيم
لم يثبت لدى سماحة السيد السيستاني (دام ظله) رؤية هلال شهر رمضان المبارك بالعين المجردة بعد غروب يوم الجمعة في العراق والمناطق المجاورة له ، وعلى ذلك فان يوم السبت يكون مكملاً لشهر شعبان المعظم ويكون يوم الاحد اول ايام شهر رمضان الفضيل، نسأل الله تعالى ان يجعله شهر خير وبركة لجميع المسلمين انه ارحم الراحمين.
مكتب السيد السيستاني في النجف الاشرف»
به‌طور خلاصه، یعنی: رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در عراق و مناطق مجاور آن(مانند ایران) نزد ایشان ثابت نشده و یکشنبه اوّل ماه مبارک رمضان است.
بخش دوم(ساعت 00:06 بامداد شنبه):
طبق اعلامیّه‌های منتشرشده، برای حضرات آیات خامنه‌ای و نوری‌همدانی که رؤیت با چشم مسلّح را کافی می‌دانند، احراز شده که فردا شنبه ۶ خردادماه، اوّل ماه مبارک رمضان است.
همچنین طبق اعلامیّه‌های صادرشده، برای حضرات آیات صافی‌گلپایگانی و شبیری‌زنجانی و مکارم‌شیرازی هم که رؤیت با چشم غیر مسلّح را لازم می‌دانند، احراز شده که فردا شنبه ۶ خردادماه، اوّل ماه مبارک رمضان است؛
البتّه حضرت آقای صافی، قائل به اشتراط اتّحاد افق نیستند و رؤیت در هر نقطه را برای نقاط دیگر کافی می‌دانند؛
حضرات آیات شبیری و مکارم نیز ظاهراً قائل به اشتراط اتّحاد افق عرفی هستند(نه اتّحاد افقِ دِقّی و نجومی)؛ مردم و عرف(حتّی اکثر تحصیل‌کردگان دانشگاهی و حوزوی) فکر می‌کنند شهرهایی که در یک طول جغرافیایی(و روی یک خطّ نصف‌النهار) هستند، هم‌افق‌اند! در حالی که برای اذان صبح و طلوع آفتاب و اذان ظهر و ... نیز، همواره چنین نیست که در دو شهری که طول جغرافیایی یکسان دارند، خورشید در یک لحظه طلوع یا زوال کند، به‌ویژه اگر آن دو شهر، در عرض جغرافیایی خیلی اختلاف داشته‌باشند؛ یا مردم عرفاً گمان می‌کنند که محقّق‌شدن رؤیت در کشوری در شرق، همواره دلالت می‌کند بر تحقّق رؤیت در کشوری که در غرب آن است؛ در حالی که این گمان، همواره درست نیست و چنین ملازمه‌ای وجود ندارد. بلکه هم‌افقی در رؤیت هلال، در آغاز هر ماه قمری، متفاوت و تقریباً به معنای قرارداشتن در یک منطقهٔ همرنگ از نقشهٔ رؤیت‌پذیری است.
برای نمونه، از من پرسیده‌شد که تعداد زیادی از شاهدان ساکن ماداگاسکار، هلال را به وضوح و با چشم عادی دیده‌اند و طول جغرافیایی ماداگاسکار هم با عراق برابر است؛ پس چرا در عراق، اوّل ماه اعلام نشد؟! پاسخ این است که طول جغرافیایی یکسان، به معنای هم‌افقی نیست و در این ماه قمری، این دو کشور هم‌افق نبودند و ماداگاسکار در منطقه‌ای بود که هلال به وضوح با چشم عادی دیده می‌شد؛ ولی برای عراق و ایران، چنین نبود و به این ترتیب، برای حضرت آقای سیستانی که قائل به اشتراط اتّحاد افق نجومی هستند، رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح اثبات نشد و فردا شنبه ۶ خردادماه را روز آخر ماه شعبان اعلام کرده‌اند که البتّه به مقلّدان ایشان توصیه می‌شود که برای رعایت احتیاط، فردا شنبه را روزهٔ قضاء یا مستحبّی بگیرند.
بخش سوم(ساعت 5:56 صبح شنبه):
با سپاس از گزارش جناب آقای میرسالاری، هلال ماه رمضان المبارک در غروب جمعه ۵ خردادماه، در چند نقطه از کشور توسّط رصدگران باتجربه و به‌صورت قابل اطمینان با چشم غیر مسلّح رؤیت شده که بالاترین نقطه‌ای که برای ما مفید است، «رؤیت ۲ رصدگر در رصدگاه قلعهٔ موسی‌خان نجف‌آباد» است.
اگر این گزارش پذیرفته‌شود و مبتلا به معارض نباشد، کاملاً مؤیّد پیش‌بینی چند روز پیشِ حقیر است که در همین وبلاگ اعلام شد و طبق آن، بنا بر لزوم رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در مناطق هم‌افق(مبنای فقهی حضرت آقای سیستانی)، در مناطق بندهای «الف و ب» فردا یکشنبه اوّل ماه و در مناطق بند «ج»، امروز شنبه اوّل ماه خواهدبود.
برای مشاهدهٔ مناطق، به بخش «نتیجه‌گیری» در بالا رجوع‌کنید.
بخش چهارم(ساعت 12:54 ظهر شنبه):
گزارش استهلال ماه مبارک رمضان در بخش استهلال ماهیانه سایت مقام معظّم رهبری منتشر شد. با توجّه به این گزارش، بالاترین نقطه‌ای که هلال با چشم غیر مسلّح دیده شده و برای ما مفید است، «رؤیت ۴ رصدگر در ارتفاعات امام‌زاده هاشمِ دماوندِ تهران» است.
اگر این گزارش پذیرفته‌شود و مبتلا به معارض نباشد، با توجّه به پیش‌بینی چند روز پیشِ حقیر در همین وبلاگ، بنا بر لزوم رؤیت هلال با چشم غیر مسلّح در مناطق هم‌افق(مبنای فقهی حضرت آقای سیستانی)، در مناطق بند «الف» فردا یکشنبه اوّل ماه و در مناطق بندهای «ب و ج»، امروز شنبه اوّل ماه خواهدبود.
برای مشاهدهٔ مناطق، به بخش «نتیجه‌گیری» در بالا رجوع‌کنید.
برای مقلّدان حضرت آقای سیستانی یادآوری می‌شود که اختلاف عرض نقطهٔ امام‌زاده هاشم با شهرهایی مانند مشهد، کمتر از 2 درجه است؛ ولی اوّل ماه را برای مناطق مذکور در بند «الف» اثبات نمی‌کند؛ زیرا بحث 2 درجه، مثالِ غالبی است و همیشگی نیست(در پاورقی رسالهٔ جامع نیز، به این امر اشاره شده) و هم‌افقی مناطق در آغاز هر ماه قمری، متفاوت و تقریباً به معنای قرارداشتن در یک منطقهٔ همرنگ از نقشهٔ رؤیت‌پذیری است.
تکمله:
پس از انتشار بخش چهارم، در حدود ساعت 14:30 اطّلاعیّه زیر در کانال تلگرام دفتر حضرت آیت‌الله العظمی شبیری‌زنجانی منتشر شد:
«اطلاعیه شماره دو دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی درباره ثبوت هلال ماه رمضان
با توجه به کثرت سوالات مقلدین به اطلاع می‌رساند رؤیت هلال ماه مبارک رمضان با چشم عادی (غیر مسلّح) در غروب روز جمعه برای مناطقی مانند شهرهای شمالی و مشهد مقدس -که بالاتر از عرض جغرافیایی شهر تهران و دماوند قرار دارند- ثابت نشده است لذا امروز در این مناطق سی‌ام شعبان المعظم است و مؤمنین در این مناطق می‌توانند به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی روزه بگیرند.
دفتر حضرت آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی "دام ظله"»
این اطّلاعیّه، گذشته از آنکه مؤیّد یادآوری حقیر در پایان بخش چهارم است، نشان می‌دهد که معظّم‌له نیز، قائل به اشتراط اتّحاد افق نجومی هستند.
التماس دعا