پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع الاول 1445 قمری در ایران

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع الأوّل 1445 قمری در ایران

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع‌الاوّل 1445 قمری، در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع الأوّل 1445 قمری، در غروب شنبه 25 شهریور 1402 شمسی برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه ربیع‌الأوّل 1445 قمری، در غروب یکشنبه 26 شهریور 1402 شمسی برابر با 17 سپتامبر 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 1:40 UTC یا 5:10 IRST جمعه 15 سپتامبر 2023 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 18 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 22 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است مبنای مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب شنبه 25 شهریور 1402 شمسی (و 30 صفر 1445 قمری در ایران) برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم عادی دیده می‌شود و یکشنبه 26 شهریور 1402 شمسی برابر با 17 سپتامبر 2023 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1445 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک (مرکز اقیانوس آرام) هلال با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز و شرق اقیانوس آرام) نیز، رؤیت هلال با چشم عادی ممکن است؛ امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بیشترِ شب، اشتراک ندارد.
2- در غروب شنبه 25 شهریور 1402 شمسی برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم عادی دیده می‌شود و یکشنبه 26 شهریور 1402 شمسی برابر با 17 سپتامبر 2023 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- امّا در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک (مرکز اقیانوس آرام) هلال با چشم عادی به‌راحتی دیده می‌شود و در محدودۀ نارنجی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز و شرق اقیانوس آرام) نیز، رؤیت هلال با چشم عادی ممکن است؛ و از آنجا که در محدوده‌های سبز و نارنجی‌رنگ، مطمئنّاً هلال با چشم عادی دیده می‌شود و ایران نیز، در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک است، شنبه 25 شهریور 1402 شمسی برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الأوّل 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ یک (مرکز اقیانوس آرام) به‌راحتی محقّق می‌شود؛ از این‌رو، برای ایران و همۀ نقاط زمین، شنبه 25 شهریور 1402 شمسی برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الأوّل 1445 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب شنبه 25 شهریور 1402 شمسی (و 30 صفر 1445 قمری در ایران) برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح و عادی دیده می‌شود و یکشنبه 26 شهریور 1402 شمسی برابر با 17 سپتامبر 2023 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الاوّل 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- امّا در غروب جمعه 24 شهریور 1402 شمسی برابر با 15 سپتامبر 2023 میلادی، رؤیت هلال با چشم مسلّح در محدوده‌های آبی و صورتی و نارنجی و سبزرنگ نقشۀ یک (بیشترِ اقیانوس آرام، سراسر آمریکای مرکزی، بیشترِ آمریکای جنوبی و بخش‌هایی از آمریکای شمالی، و بخشی از اقیانوس اطلس) محقّق می‌شود؛ و از آنجا که در آن محدوده‌ها، مطمئنّاً هلال با چشم مسلّح دیده می‌شود و ایران نیز، در بخشی از شب با محدودۀ رؤیت هلال مشترک است، شنبه 25 شهریور 1402 شمسی برابر با 16 سپتامبر 2023 میلادی، روز اوّل ماه ربیع الأوّل 1445 قمری خواهد بود.
***

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1445 قمری در ایران

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1445 قمری در ایران

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1445 قمری، در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1445 قمری، در غروب پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه صفر 1445 قمری، در غروب جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 9:38 UTC چهارشنبه 16 آگوست 2023 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 16 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 20.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است مبنای مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی (و 29 محرّم 1445 قمری در ایران) برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در سراسر ایران وجود دارد و در اوضاع جوّی مناسب، هلال دیده می‌شود و جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدودۀ صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز اقیانوس آرام) احتمال اندکی برای رؤیت هلال با چشم عادی هست؛ امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بیشترِ شب، اشتراک ندارد.
2- در غروب پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در سراسر ایران وجود دارد و در اوضاع جوّی مناسب، هلال دیده می‌شود و جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است؛ و اگرچه در محدودۀ صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز اقیانوس آرام) احتمال اندکی برای رؤیت هلال با چشم عادی هست؛ امّا ایران با محدودۀ رؤیت هلال، در بخشی از شب نیز، اشتراک ندارد.
2- در غروب پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در سراسر ایران وجود دارد و در اوضاع جوّی مناسب، هلال دیده می‌شود و جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، در محدودۀ صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز اقیانوس آرام) احتمال اندکی برای رؤیت هلال با چشم عادی هست که در صورتِ اثبات رؤیت، برای ایران و همۀ نقاط زمین، پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود؛ وگرنه، جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- در غروب پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی (و 30 محرّم 1445 قمری در ایران) برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده می‌شود و جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، در سراسرِ ایران، ناممکن است.
2- امّا در غروب چهارشنبه 25 مرداد 1402 شمسی برابر با 16 آگوست 2023 میلادی، رؤیت هلال با چشم مسلّح در محدوده‌های آبی و صورتی‌رنگ نقشۀ یک (بخش‌هایی از مرکز و شرق اقیانوس آرام) محقّق می‌شود؛ و اگرچه نیمۀ غربی ایران با نقاط مرزی در شرق محدودۀ رؤیت هلال، در بخشی از شب اشتراک دارد؛ امّا رؤیت هلال در این نقاط مرزی، اطمینانی نیست و نیازمند استهلال است.
3- در غروب پنجشنبه 26 مرداد 1402 شمسی برابر با 17 آگوست 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده می‌شود و جمعه 27 مرداد 1402 شمسی برابر با 18 آگوست 2023 میلادی، روز اوّل ماه صفر 1445 قمری خواهد بود.
***

یادآور می‌شود که آغاز ماه صفر، بیش از تأثیری که در تعیین روز اربعین حسینی دارد، در پایان‌بخشی به «ماه‌های حرام و بحث تغلیظ و افزایش دیه» نقشی تعیین‌کننده دارد.
***

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه محرم 1445 قمری در ایران

پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم الحرام 1445 قمری در ایران

 

برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و ... مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی 60 درجۀ جنوبی تا 60 درجۀ شمالی است و برای عرض‌های بیشتر از 60 درجه پاسخ‌گو نیست.)

به تصاویر زیر بنگرید:

نقشۀ یک: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم 1445 قمری، در غروب دوشنبه 26 تیر 1402 شمسی برابر با 17 جولای 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ دو: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم 1445 قمری، در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی برابر با 18 جولای 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

نقشۀ سه: نقشۀ رؤیت‌پذیری هلال ماه محرّم 1445 قمری، در غروب چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، بر اساس معیار «یالوپ»:

توضیحات رنگ در نقشۀ با معیار «یالوپ»:

در مناطقی که در رنگ سبز قرار دارند، هلال به‌سادگی با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ زرد (شبیه نارنجی) قرار دارند، هلال در اوضاع جوّی مناسب، با چشم غیر مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که در رنگ ارغوانی (شبیه صورتی) قرار دارند، رؤیت هلال ممکن است نیاز به ابزار و چشم مسلّح داشته باشد؛ یعنی پس از رؤیت با ابزار، ممکن است هلال با چشم غیر مسلّح نیز دیده شود.
در مناطقی که در رنگ آبی قرار دارند، هلال فقط با چشم مسلّح دیده می‌شود.
در مناطقی که بی‌رنگ هستند، رؤیت هلال ناممکن و نشدنی است. (زیرا مقارنه پیش از غروب آفتاب رخ می‌دهد و ماه نیز پس از غروب آفتاب، غروب می‌کند؛ امّا روشنایی هلال به اندازه‌ای نیست که حتّی با چشم مسلّح دیده شود!)
در مناطقی که در رنگ قرمز قرار دارند، رؤیت هلال ممتنع و غیر قابل تحقّق است. (زیرا ماه پیش از غروب آفتاب، غروب می‌کند یا اینکه مقارنه پس از غروب آفتاب رخ می‌دهد.)

 

نتیجه‌گیری*:

مقارنۀ ماه و خورشید در ساعت 18:32 UTC دوشنبه 17 جولای 2023 میلادی رخ می‌دهد؛ امّا حدود 15 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم مسلّح، و حدود 19.5 ساعت برای امکان نخستین رؤیت هلال با چشم عادی زمان لازم است.

با پوزش از خوانندگان و به‌علّت کمبود وقت نگارنده، رؤیت‌پذیری هلال بنا بر مبانی مختلف فقهی، تنها برای کشور ایران چنین پیش‌بینی می‌شود:

(کافی است مبنای مرجع تقلید خویش را بیابید و فقط بندهای همان مبنا را بخوانید.)

 

مبنای یکم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی مشهور فقهاء مانند حضرات آیات عظام امام‌خمینی(ره)، گلپایگانی(ره)، اراکی(ره)، سیّدمحمّد صدر(ره)، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی، سیّدمحمّدتقی مدرّسی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه 26 تیر 1402 شمسی برابر با 17 جولای 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی (و 29 ذی‌حجّۀ 1444 قمری در ایران) برابر با 18 جولای 2023 میلادی، رؤیت هلال با چشم عادی در یک‌سوم جنوبی و یک‌سوم میانی ایران، در شرایط جوّی مناسب و صاف بودن آسمان، ممکن و دشوار است؛ امّا در شمال‌غربی و شمال و شمال‌شرقی کشور (نیمۀ شمالی استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، سراسر استان اردبیل، شهرهای حاشیۀ دریای خزر، شمال و شرق استان سمنان، سراسر استان‌های گلستان و خراسان شمالی و خراسان رضوی) رؤیت هلال با چشم عادی، بسیار دشوار است.
3- در نتیجه، استهلال، تعیین‌کننده است: اگر گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم عادی در مناطق شمال‌شرقی (استان‌های گلستان و خراسان شمالی و خراسان رضوی) به دست آید، در سراسر ایران، چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود؛ و اگر فقط گزارش معتبری از رؤیت هلال با چشم عادی در مناطق جنوبی یا میانی یا غربی کشور به دست آید، تنها در منطقۀ رؤیت هلال و مناطق هم‌افق با آن و جنوبی‌تر از آن، چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود [زیرا با توجّه به «شرط اتّحاد افق» و دقّت در نقشه‌های هم‌افقی، صِرف تحقّق رؤیت با چشم عادی در مناطق جنوبی یا میانی یا غربی ایران، برای اثبات اوّل ماه در مناطقِ شمالی‌تر از آن، مفید نیست]؛ و در مناطق شمال‌غربی و شمال و شمال‌شرقی کشور (نام‌بُرده در بند پیشین)، پنجشنبه 29 تیر 1402 شمسی برابر با 20 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود (رخداد حالت دوم، محتمل‌تر است).

***

 

مبنای دوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بیشترِ شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه 26 تیر 1402 شمسی برابر با 17 جولای 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی برابر با 18 جولای 2023 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در ایران، در شرایط جوّی مناسب و با توضیحاتی که در مبنای اوّل گفته شد، وجود دارد؛ امّا از آنجا که هلال در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ دو (از جمله: غرب قارّۀ آفریقا)، مطمئنّاً با چشم عادی دیده می‌شود و ایران هم با آنجا در بیشترِ شب مشترک است، چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای سوم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام خویی(ره)، تبریزی(ره)، لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، محمّداسحاق فیّاض)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب دوشنبه 26 تیر 1402 شمسی برابر با 17 جولای 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی برابر با 18 جولای 2023 میلادی، امکان رؤیت هلال با چشم عادی در ایران، در شرایط جوّی مناسب و با توضیحاتی که در مبنای اوّل گفته شد، وجود دارد؛ امّا از آنجا که هلال در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ دو (از جمله: غرب قارّۀ آفریقا)، مطمئنّاً با چشم عادی دیده می‌شود و ایران هم با آنجا در بخشی از شب مشترک است، چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای چهارم: مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در هر نقطه‌ای برای همۀ نقاط زمین» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی بشیرحسین نجفی)

1- رؤیت هلال با چشم عادی در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی برابر با 18 جولای 2023 میلادی، در محدودۀ سبزرنگ نقشۀ دو (سراسر آمریکای مرکزی، بیشترِ اقیانوس آرام و آمریکای شمالی و جنوبی و اقیانوس اطلس، و غرب قارّۀ آفریقا) به‌راحتی محقّق می‌شود؛ از این‌رو، برای ایران و همۀ نقاط زمین، چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود.

***

 

مبنای پنجم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «اشتراط اتّحاد افق» (مبنای فقهی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب دوشنبه 26 تیر 1402 شمسی برابر با 17 جولای 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی (و 29 ذی‌حجّۀ 1444 قمری در ایران) برابر با 18 جولای 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده می‌شود و چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود.
***

 

مبنای ششم: مبنای «کفایت رؤیت هلال با چشم مسلّح» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند» (مبنای فقهی حضرات آیات عظام فاضل لنکرانی(ره)، سیّدکاظم حائری، نوری همدانی)

1- رؤیت هلال با چشم مسلّح در غروب دوشنبه 26 تیر 1402 شمسی برابر با 17 جولای 2023 میلادی، در سراسرِ زمین، ممتنع و ناممکن است.
2- در غروب سه‌شنبه 27 تیر 1402 شمسی برابر با 18 جولای 2023 میلادی، هلال در سراسر ایران با چشم مسلّح دیده می‌شود و چهارشنبه 28 تیر 1402 شمسی برابر با 19 جولای 2023 میلادی، روز اوّل ماه محرّم 1445 قمری خواهد بود.
***

برای مطالعه مبانی فقهی مربوط به «رؤیت هلال» و «اتّحاد افق»، خواندن مطالب زیر پیشنهاد می‌شود:

http://aasemaan25.blog.ir/post/Royat-Helal-Ofoq

 

http://aasemaan25.blog.ir/post/Helal-Chashm-Ofoq

 

پی‌نوشت:

*: 1. هدف این وبلاگ، بیان ساده و کوتاه و قابل فهم مطلب برای عموم است و اعداد فنّی و محاسباتی مربوط به «زمان غروب خورشید و ماه، سمت و ارتفاع خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای آن دو، فاز ماه و ...» عمداً ذکر نمی‌شود؛ وگرنه همۀ اعداد با نرم‌افزار محاسبه شده و کپی‌پیستِ آنها کاری ندارد.

2. به‌علّت کمبود وقت نگارنده، گزارش‌های استهلال در وبلاگ درج نمی‌شود.